سی ویژگی انسان مدنی

محمود سریع القلم، استاد دانشگاه شهید بهشتی، در ادامه مطالب و مباحث مرتبط به توسعه یافتگی فردی و جمعی، یادداشت تازه‌ای برای تابناک فرستاده و در آن به سی ویژگی انسان مدنی اشاره کرده است. نکات مورد توجه سریع القلم، ‌گاه به کلیتی از یک رفتار مدنی اشاره دارد و در برخی نکات هم وارد جزئیات رفتار یک شهروند مدنی از دیدگاه او می‌شود؛ ویژگی‌هایی که شاید برای برخی معیار و محک مناسبی برای رفتار مدنی یک شهروند در جامعه نباشد و عده‌ای هم این ویژگی‌ها را به عنوان حداقلی برای یک رفتار مدنی تلقی کنند

برداشت از سايت تابناك .دکتر سریع القلم سی ویژگی یک انسان مدنی را به شرح زیر برشمرده است

یک شهروند مدنی کسی است که؛

ـ به شهروندان عادی بیشتر احترام بگذارد تا کسانی که پست و مقام دارند؛
ـ بتواند سی صفحه در مورد خود، روحیات و افکار خود بدون حتی یک جمله تکراری بنویسد؛
ـ برای خود به وسعت جهان، احترام قائل باشد؛
ـ در روز حداقل پانزده دقیقه برای شناخت خود وقت بگذارد؛
ـ از کسی سؤال خصوصی نپرسد؛
ـ برای هر سؤالی، چندین پاسخ متفاوت قائل باشد؛
ـ اختلاف خود با دیگران را با گفت‌و‌گو حل کند؛
ـ مبنای قضاوت در مورد انسان‌ها: ۹۵ درصد باطن و عمل آن‌ها، ۵ درصد.، ظاهرشان؛
ـ انتظارات خود را از دیگران به حداقل برساند. با توانایی‌های خود زندگی کند؛
ـ راستگویی و درستکاری را نه صرفاً یک فضیلت فردی بلکه استوانه آفرینش بداند؛

ـ برای کل جامعه و آینده آن تلاش کند و نه صرفا در گروه و اطرافیان خود؛
ـ در روز پانزده دقیقه با گُل و گیاه وقت بگذراند و رنگ‌ها را تقدیر کند تا بلکه قدری از قدرت، سیاست، پول و خودنمایی فاصله گیرد؛
ـ در صف خود‌پرداز بانک، یک متر از کسی که مشغول کار بانکی است فاصله بگیرد؛
ـ با عذرخواهی، فضای تنش‌ها را تخفیف دهد؛
ـ از نیاز به نمایش، عبور کرده باشد؛
ـ اگر می‌خواهد ثروتمند شود، نهاد‌های دولتی و حکومتی را ترک کند؛
ـ بر کسانی که با او تفاوت فکری و سلیقه‌ای دارند، القاب نگذارد؛
ـ در زندگی اجتماعی و سیاسی: ۹۵ درصد فکر و مطالعه و استدلال، ۵ درصد حس، شایعات و فضا‌ها؛
ـ تا بتواند در رانندگی بوق نزند؛
ـ به گونه‌ای رفتار کند که صاحبان قدرت سراغ او بیایند و نه بالعکس؛
ـ بخش مهمی از زندگی خود را برای به جای گذاشتن میراثی ارزشمند برای جامعه، طراحی کند؛
ـ هنگام به کار انداختن برف‌پاک‌کن‌ها برای شستشوی شیشه‌ها، اتوموبیل‌های اطراف را کثیف نکند؛
ـ برای هر انسانی، مستقل از اینکه چه فکری دارد و به کدام گروه تعلق دارد، ارزش انسانی قائل باشد؛
ـ از دوستی‌ها و به خصوص حلقه اول دوستان خود، مانند گُل مراقبت کند؛
ـ حداقل در دو کار گروهی به طور دائمی، برای فرو نشاندن منیت‌های خود، مشارکت کند؛
ـ اعتبار فکری افراد را در متون قابل اتکایی که تولید کرده‌اند، بداند؛
ـ وارد شبکه ذهنی منتقدین خود شود تا جهان آن‌ها را بهتر درک کند؛
ـ در رفتار اجتماعی و اخلاق فردی، قابل پیش‌بینی باشد؛
ـ به هیچ فرد، گروه و ملتی دشنام ندهد. با مخالفین خود، حقوقی رفتار کند؛
ـ و شأن و منزلت خود را به مراتب بالا‌تر از کسانی بداند که پست و مقام و منصب دارند.

* استاد دانشگاه شهید بهشتی